Nowoczesna wtryskownia dla każdej branży

Od projektu do gotowego produktu

Polistyren (PS) w przetwórstwie tworzyw sztucznych – zalety, wady i zastosowania

Poznaj właściwości oraz cechy szczególne materiału, jakim jest polistyren. Jest on surowcem, po który sięga większość zakładów przetwórstwa podczas wyrobu różnego rodzaju produktów. Z naszego artykułu dowiesz się, czy warto inwestować w komponenty wykonane z niego, jakie są jego wady i zalety oraz czy to ekologiczny syntetyk. 

Czym jest polistyren i gdzie się go stosuje?

Polistyren (PS) to jedno z najczęściej stosowanych tworzyw sztucznych, należące do grupy polimerów termoplastycznych. Jest syntetycznym homopolimerem styrenu, który powstaje w wyniku procesu polimeryzacji. Charakteryzuje się stosunkowo prostą strukturą chemiczną, co przekłada się na jego wszechstronność, łatwość przetwarzania i atrakcyjną cenę.

Syntetyk ten jest materiałem o wielu pożądanych właściwościach, takich jak:

  • lekkość – niska gęstość sprawia, że produkty wykonane z niego są lekkie i łatwe w transporcie;
  • sztywność i twardość – polistyren w swojej podstawowej formie jest dość kruchy, jednak zapewnia odpowiednią wytrzymałość mechaniczną przy niewielkich obciążeniach;
  • dobra przejrzystość – czysty PS charakteryzuje się wysoką przejrzystością, co czyni go odpowiednim do zastosowań wymagających estetycznego wyglądu i widoczności zawartości;
  • łatwość przetwarzania – można go formować różnymi metodami, takimi jak wtrysk, wytłaczanie czy termoformowanie;
  • odporność na wilgoć – choć nie jest całkowicie wodoodporny, wykazuje odporność na wilgoć w umiarkowanych warunkach;
  • izolacyjność cieplna i akustyczna – w postaci spienionej (EPS – polistyren ekspandowany) zapewnia dobrą izolację termiczną i dźwiękową.

Warto jednak pamiętać, że polistyren ma również pewne ograniczenia, takie jak niska odporność na działanie promieniowania UV, ograniczona odporność chemiczna na rozpuszczalniki organiczne oraz skłonność do łamliwości przy niskich temperaturach.

Zastosowania polistyrenu

Dzięki swoim właściwościom polistyren znajduje zastosowanie w wielu branżach, m.in.:

  • przemysł opakowaniowy – jednorazowe kubki, talerzyki i sztućce, opakowania na produkty spożywcze (jogurty, sery, wędliny), materiały zabezpieczające do transportu (np. pianki EPS);

  • budownictwo – płyty izolacyjne z polistyrenu ekspandowanego, elementy dekoracyjne (np. listwy i kasetony);
  • branża elektroniczna – obudowy urządzeń elektronicznych, izolatory w sprzęcie elektrycznym, płyty do drukowanych układów scalonych;
  • przemysł zabawkarski i reklamowy – figurki, modele i gadżety reklamowe oraz elementy dekoracyjne, litery przestrzenne;
  • medycyna – jednorazowe przybory medyczne (pipety, probówki, tacki), opakowania na produkty farmaceutyczne.

Polistyren to materiał, który dzięki swojej wszechstronności i niskiej cenie pozostaje jednym z najpopularniejszych tworzyw stosowanych w codziennym życiu, zarówno w formie litej, jak i spienionej.

Zalety i wady polistyrenu w przetwórstwie

PS, choć jest niezwykle popularny, jak każde tworzywo posiada zarówno zalety, jak i ograniczenia, które wpływają na jego zastosowanie w różnych technologiach produkcyjnych.

Zalety polistyrenu w przetwórstwie

  • Łatwość formowania i przetwarzania

Polistyren charakteryzuje się niską temperaturą topnienia (około 200°C). Ułatwia to jego przetwarzanie przy użyciu popularnych metod, takich jak wtrysk, wytłaczanie czy termoformowanie. Dzięki tej właściwości PS jest chętnie stosowany w produkcji masowej, gdzie liczy się efektywność i niski koszt wytwarzania.

  • Niski koszt surowca

PS jest jednym z najtańszych tworzyw sztucznych dostępnych na rynku, co czyni go atrakcyjnym rozwiązaniem dla wielu branż, w tym opakowaniowej, budowlanej i elektronicznej. Koszt surowca oraz jego przetwórstwa jest niższy w porównaniu do innych materiałów, takich jak poliwęglan czy polietylen o wysokiej gęstości (HDPE).

  • Możliwość recyklingu i ponownego przetworzenia

Może być poddawany recyklingowi mechanicznemu i ponownie wykorzystywany w produkcji. Jest to istotna zaleta z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju oraz optymalizacji kosztów produkcji. Popularnym przykładem są spienione odpady EPS, które mogą być przetwarzane na płyty izolacyjne lub wypełniacze do opakowań.

Wady polistyrenu w przetwórstwie

  • Kruchość i niska odporność mechaniczna

Jedną z głównych wad polistyrenu jest jego podatność na pękanie i kruszenie, zwłaszcza w niskich temperaturach. Ogranicza to możliwość stosowania w produktach narażonych na duże obciążenia mechaniczne lub uderzenia. Aby poprawić wytrzymałość, często stosuje się jego modyfikowane odmiany, np. polistyren wysokoudarowy (HIPS).

  • Ograniczona odporność na działanie czynników chemicznych i UV

Polistyren wykazuje niską odporność na działanie wielu substancji chemicznych, takich jak rozpuszczalniki organiczne (np. aceton, benzyna), które mogą powodować pęcznienie lub rozpuszczanie materiału. Ponadto ulega degradacji pod wpływem promieniowania UV, co prowadzi do żółknięcia i utraty właściwości mechanicznych, ograniczając jego zastosowanie na zewnątrz bez dodatkowych zabezpieczeń.

  • Trudności w utylizacji spienionego polistyrenu

Mimo że PS w formie litej jest stosunkowo łatwy do recyklingu, jego spieniona wersja (EPS) sprawia większe problemy z utylizacją. Jest materiałem objętościowym, który zajmuje dużo miejsca, a jego przetwarzanie wymaga specjalnych procesów zmniejszania objętości. 

Jak przebiega wtrysk polistyrenu?

Proces wtrysku polistyrenu  jest jedną z najczęściej stosowanych metod przetwórczych tego tworzywa sztucznego. Dzięki swoim właściwościom, takim jak niska temperatura przetwarzania, dobra płynność i łatwość formowania, jest szeroko wykorzystywany w produkcji masowej elementów o zróżnicowanych kształtach i rozmiarach. Proces wtrysku w jego przypadku jest podobny do innych tworzyw termoplastycznych, jednak istnieją pewne specyficzne aspekty, które należy uwzględnić podczas pracy z tym materiałem.

Etapy procesu wtrysku polistyrenu

  • Podgrzewanie i uplastycznianie granulatu

Proces rozpoczyna się od podania granulatu polistyrenu do leja zasypowego wtryskarki. Następnie przechodzi on przez strefy grzewcze cylindra, gdzie temperatura stopniowo wzrasta do wartości typowych dla PS (180–260°C), powodując jego stopienie i uplastycznienie. Ślimak maszyny miesza materiał, eliminując pęcherzyki powietrza i nadając mu odpowiednią lepkość.

  • Wtrysk stopionego tworzywa do formy

Uplastyczniony materiał jest wtryskiwany do formy pod wysokim ciśnieniem (zwykle od 50 do 150 MPa). Jest ona wcześniej podgrzana do temperatury około 30–70°C, co zapewnia równomierne rozprowadzenie tworzywa i zapobiega wadom powierzchniowym, takim jak pęknięcia czy niedolania.

  • Chłodzenie i krzepnięcie materiału

Po wtrysku stopiony polistyren zaczyna zastygać, przybierając kształt wyznaczony przez formę. Czas chłodzenia jest stosunkowo krótki w porównaniu do innych tworzyw sztucznych, co wynika z niskiej przewodności cieplnej materiału. Ważne jest kontrolowanie procesu chłodzenia, aby uniknąć odkształceń i skurczu surowca.

  • Wyrzut detalu i kontrola jakości

Po odpowiednim czasie chłodzenia forma otwiera się, a wyrzutnik wypycha gotowy element. Przeprowadza się wizualną kontrolę jakości, sprawdzając detale pod kątem wad, takich jak pęcherze powietrza, smugi czy wady wymiarowe.

Czym różni się wtrysk polistyrenu od innych materiałów?

Chociaż proces wtrysku PS przebiega podobnie do innych termoplastów, istnieją pewne istotne różnice:

  • Niższa temperatura przetwarzania

Polistyren wymaga niższej temperatury wtrysku niż np. polipropylen (PP) czy poliwęglan (PC), co wpływa na niższe zużycie energii oraz skrócenie czasu cyklu produkcyjnego.

  • Kruche właściwości mechaniczne

W przeciwieństwie do elastycznych tworzyw, takich jak polietylen (PE), PS jest stosunkowo kruchy. Oznacza to konieczność ostrożnego projektowania detali, unikania cienkich ścianek i nagłych zmian grubości.

  • Doskonała płynność materiału

PS charakteryzuje się bardzo dobrą płynnością w stanie stopionym, dzięki czemu może łatwo wypełniać nim skomplikowane kształty i tworzyć cienkościenne elementy, np. opakowania kosmetyczne. 

  • Skurcz materiału

Materiał ten ma niski skurcz po schłodzeniu w porównaniu do innych tworzyw. Ułatwia to zachowanie dokładnych wymiarów i ogranicza problemy z deformacją detali.

Dowiedz się więcej - Jak działa wtryskownia?

O czym należy pamiętać podczas wtrysku polistyrenu?

Aby uzyskać wysokiej jakości wyroby z polistyrenu, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii. Przede wszystkim należy odpowiednio dostosować parametry procesu tj. temperaturę cylindra i formy, aby uniknąć przegrzewania materiału. Mogłoby to bowiem prowadzić do degradacji i pojawienia się przebarwień lub kruchości gotowego produktu. Z kolei zbyt niskie temperatury powodować niedolania i problemy z dokładnym odwzorowaniem detali. W przypadku PS zaleca się również utrzymanie równomiernej grubości ścianek w zakresie 1,5–3 mm. Pomaga to w uniknięciu naprężeń wewnętrznych i deformacji podczas chłodzenia.

Ze względu na dobrą płynność materiału, należy stosować precyzyjne odpowietrzenie formy, aby zapobiec powstawaniu pęcherzyków powietrza. Oprócz tego sama jej powierzchnia powinna być odpowiednio wypolerowana, aby polistyren do niej nie przywierał. 

W przypadku produkcji wyrobów wymagających większej odporności na uderzenia można stosować polistyren wysokoudarowy (HIPS), który zawiera dodatki elastomerów poprawiające wytrzymałość mechaniczną.

Niezależnie od wytwarzanych produktów, warto regularnie monitorować parametry przetwarzania, takie jak czas cyklu, temperatura i ciśnienie wtrysku. W ten sposób zapewnimy powtarzalność procesu oraz zminimalizujemy odpady produkcyjne.

Polistyren a ekologia – czy PS jest przyjazny środowisku?

Polistyren PS jest tworzywem sztucznym, które budzi wiele kontrowersji pod względem wpływu na środowisko. Chociaż jest materiałem lekkim, łatwym do przetwarzania i stosunkowo tanim, jego właściwości fizykochemiczne oraz trudności w efektywnym recyklingu sprawiają, że nie jest on uznawany za ekologiczne rozwiązanie.

Dlaczego polistyren nie jest przyjazny środowisku?

  • Długi czas rozkładu

To syntetyk, który nie ulega biodegradacji w naturalnych warunkach. Szacuje się, że jego pełny rozkład w środowisku może trwać setki lat. Jego odpady często zalegają na wysypiskach lub trafiają do oceanów, gdzie rozkładają się na mikroplastik, szkodliwy dla fauny morskiej.

  • Trudności w recyklingu

Chociaż nadaje się on do recyklingu, w praktyce proces ten napotyka na liczne trudności. Wśród nich największą jest niska opłacalność ekonomiczna przetwarzania czy problem zanieczyszczenia surowca, zwłaszcza w przypadku robionych z niego opakowań na produkty spożywcze.

  • Wysoka emisja zanieczyszczeń podczas produkcji

Produkcja polistyrenu wymaga stosowania ropopochodnych surowców, a proces polimeryzacji styrenu może prowadzić do emisji lotnych związków organicznych (LZO), które przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza i mają potencjalnie negatywny wpływ na zdrowie ludzi.

Jak można uczynić polistyren bardziej ekologicznym?

Aby uczynić PS bardziej ekologicznym materiałem, niezbędny jest dalszy rozwój technologiczny. Pomóc może skupienie się na recyklingu, zwłaszcza metodach mechanicznych, które pozwalają na rozdrobnienie i ponowne przetopienie. Alternatywą jest przetwarzanie chemiczne. Technologia ta jednak nadal jest w fazie rozwoju i wymaga dalszej optymalizacji pod kątem efektywności i kosztów.

Dobrym pomysłem jest również zastępowanie tego syntetyka bardziej ekologicznymi zamiennikami, takimi jak bioplastiki (np. PLA – polilaktyd), które są biodegradowalne i mają mniejszy wpływ na środowisko

Dużą rolę w zmniejszeniu oddziaływania PS na środowisko jest także edukacja konsumentów i wprowadzenie skuteczniejszych systemów segregacji oraz zbiórki odpadów. Przykład stanowią programy zachęcające do zwrotu opakowań z polistyrenu i ich odpowiedniego przetwarzania.

Decydując się na produkcję elementów z tworzyw sztucznych, stawiaj tylko na najlepsze zakłady. Jednym z nich jest Good Molding. Działamy w branży od 1984 roku, wykonując niezwykle precyzyjne, dokładne wyroby z materiałów syntetycznych. Obecnie pracujemy na najnowocześniejszych maszynach wtryskowych, które umożliwiają szybkie wprowadzenie produkcji seryjnej niemal dowolnych produktów wykonany z tworzyw sztucznych. Skontaktuj się z nami i umów na wycenę swojego projektu! 

INFORMACJA O PRYWATNOŚCI PLIKÓW COOKIES

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić wrażenia podczas przeglądania witryny. Część plików cookies, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce, ponieważ są konieczne do działania podstawowych funkcji witryny.

Używamy również plików cookies stron trzecich, które pomagają nam analizować i zrozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. Te pliki cookies będą przechowywane w przeglądarce tylko za Twoją zgodą. Możesz również z nich zrezygnować, ale rezygnacja z niektórych z tych plików może mieć wpływ na wygodę przeglądania.

Klikając „Przejdź do serwisu” udzielasz zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych dotyczących Twojej aktywności na naszej stronie. Dane są zbierane w celach zgodnych z naszą polityką prywatności oraz polityką cookies. Zgoda jest dobrowolna. Możesz jej odmówić lub ograniczyć jej zakres klikając w "Preferencje cookies".

W każdej chwili możesz modyfikować udzielone zgody w zakładce: informacje i regulaminy — zresetuj ustawienia cookies.

RODZAJE PLIKÓW COOKIES UŻYWANYCH NA NASZEJ STRONIE

Dane są zbierane w celach zgodnych z naszą polityką prywatności. Zgoda jest dobrowolna. Możesz jej odmówić lub ograniczyć jej zakres.

W każdej chwili możesz modyfikować udzielone zgody w zakładce: informacje i regulaminy — zresetuj ustawienia cookies.

Niezbędne

Przyczyniają się do użyteczności strony poprzez umożliwianie podstawowych funkcji takich jak nawigacja na stronie i dostęp do bezpiecznych obszarów strony internetowej. Strona internetowa nie może funkcjonować poprawnie bez tych ciasteczek.

Preferencyjne

Umożliwiają Serwisowi zapamiętanie informacji, które zmieniają wygląd lub funkcjonowanie Serwisu, np. preferowany język lub region w którym znajduje się Użytkownik.

Statystyczne

Pomagają zrozumieć, w jaki sposób różni Użytkownicy Serwisu zachowują się na stronie, gromadząc i zgłaszając anonimowe informacje.

Marketingowe

Marketingowe pliki cookie stosowane są w celu śledzenia użytkowników na stronach internetowych. Ich celem jest wyświetlanie reklam, które są istotne i interesujące dla poszczególnych Użytkowników, a tym samym bardziej cenne dla wydawców, reklamodawców i strony trzecie (np. Google, Facebook).